معرفی مساجد جهان به قلم شریف بازرگانی

همانگونه که قول داده بودیم در دوران یکه تازی ویروس کرونا سعی می کنیم با هم به مساجد جهان برویم .
قصد داشتیم جمعه هفته قبل به مناسبت عید قربان به مکه برویم اما شور و شعف عیدقربان و تبریکات فراوان عید ، باعث شد که سفرمان را به این جمعه موکول کنیم . این هفته مقصد ما مسجد الحرام، محبوب ترین مسجد نزد مسلمانان است .
مسجدالحرام یا مسجد اعظم، بزرگترین و مقدس ترین مسجد جهان اسلام و قبله‌گاه مسلمانان است. مسجد الحرام در شهر مکه و در کشور عربستان سعودی قرار دارد. بنابر آموزه‌های اسلام هر انسان و موجود زنده‌ای که وارد آن شود ایمن است و نباید به او آسیب رسانده شود.
گنجایش این مسجد ۹۰۰ هزارنفر و در زمان حج تا ۴ میلیون نفر افزایش می‌یابد و دارای ۹ مناره با بلندی ۸۹ متر می باشد.
در صدر اسلام، مسجدالحرام بسیار کوچک بود. نخستین بار، حضرت عمر بن خطاب دستور داد خانه‌هایی بخرند و بر مساحت مسجد بیفزایند. تا آن زمان به دور مسجد دیوار نبود. حضرت عمر دستور داد دور مسجد دیواری نیز بکشند. حضرت عثمان برای مسجد رواق ساخت و بدین‌گونه قسمت‌هایی از مسجد سر پوشیده شد. از آن زمان تاکنون بارها مسجدالحرام گسترش یافته‌است.
قسمت اصلی مسجد الحرام کعبه می باشد. به کعبه، خانه خدا، بیت‌الله‌الحرام، بیت العتیق و بیت‌الحرام نیز می‌گویند. دلیل نامگذاری کعبه به بیت‌الله الحرام این است که خداوند ورود مشرکان را به این مکان مقدس حرام و ممنوع فرموده‌است. بیت‌الله‌الحرام در شهر مکه قرار دارد و در تاریخ، مورد احترام همگان بوده‌است.

کعبه در زمان حضرت محمد ( ص) و قبل از بعثت، به دست قریش و با همکاری حضرت محمد، بر اساس بنای اولیه ابراهیم، دوباره بازسازی شد.


خداوند کعبه و اطراف آن را «حرم» قرار داده‌است، یعنی مقدس شمرده و ارتکاب گناه و قتل و شکار و تجاوز به جان و مال مردم و جنگ و دزدی و راهزنی و… را در آن جایز ندانسته‌است. واقعه مهمی که در دوران عبدالمطلب، سرپرست و تولیت کعبه رخ داد ، نجات معجزه آسای آن از ویرانی به دست سپاه ابرهه و اصحاب فیل بود. مقارن با ظهور اسلام، صدها بت فلزی و چوبی و سفالی در شکل‌های گوناگون در داخل و بیرون و بر روی دیوارها و سقف کعبه بود، اما در روز فتح مکه که در رمضان سال هشتم هجری رخ داد، حضرت محمد وارد کعبه شد و همه بت‌ها را نابود کرد. ساختمان کعبه به شکل مکعب مستطیل و دارای چهار ضلع است که هر ضلع آن را رُکن می‌نامند. به مجموع چهار ضلع ارکان کعبه می‌گویند که سه رکن آن چنین نام دارند: رکن یمانی، رکن شامی و رکن عراقی. ساختمان کعبه ۱۴/۸۵متر ارتفاع دارد، طولش ۱۱/۸۵ و عرضش ۱۰/۲۲متر است. بنای کعبه از سنگ‌های سیاه و سختی ساخته شده‌است که پرده سیاهی بر روی آن قرار دارد. پرده‌داری کعبه، منصبی ویژه محسوب می‌شود.هم اکنون نیز آن پرده به صورتی خاص بافته و بر روی کعبه نهاده می‌شود.


این بنا بخش‌های دیگری هم دارد همچون حجر الاسود، ملتزم، مستجار، حطیم و حجر اسماعیل. در نزدیکی آن نیز مقام ابراهیم و چاه زمزم واقع شده است.بر طبق آموزه های اسلامی زیارت خانه خدا بر هر فرد مسلمان که توانایی مالی دارد واجب می باشد .
ذکر این نکته لازم است که علاوه بر تقدس مسجدالحرام نزد مسلمانان ، این مکان به عنوان یک مکان تاریخی و گردشگری در جهان شهرت بسیار بالایی نزد همه مردم دنیا دارد.

گردآورنده : شریف بازرگانی موزه مردم شناسی اوز